بنیانگذار امپراتوری بیزانس (امپراتوری هزار ساله روم شرقی) کنستانتین یکم  است.روم  پس از چند شکست سخت در جنگ‌های اشان با ایران؛ برای اداره و تدبیر جنگ های ایران و روم و نیز مشکلات و علاقه‌مندی‌هایی که در شام داشتند، در روزگار کنستانین، پایتخت امپراتوری را از رم به دهکدهٔ بیزانتیوم در کنارِ تنگه بسفر منتقل کردند. این شهر پس‌تر به نام کنستانین، کنستانینیا(قسطنطنیه) نامیده شد. پس از چندی میان بزرگان رومی در باره پایتختی قسطنطنیه یا رم کشاکش پدید آمد و بالا گرفت و به دو پاره شدن امپراتوری روم در سالِ ۴۰۵ پس از میلاد انجامید. دو پاره شدن امپراتوریِ روم موجب دو پاره شدن فرهنگ اروپایی و مسیحیتِ اروپایی شد. چنان که دولت روم شرقی نماینده فرهگ یونانی و کلیسای اورتودوکس بود و خط رسمی در این دولت خط یونای و سیرلیک. امپراتوریِ رومِ شرقی به دست ترکانِ عثمانی برافتاد.

کنستانتینوپول تا سال ۱۴۵۳ پایتخت امپراتور روم شرقی محسوب می‌شود. حاکمان امپراتوری روم شرقی همیشه بر این مطلب تاکید داشتند که دولت بیزانس (دولت روم شرقی) دولتی است شرقی. امپراتوری روم شرقی بر کشورهای لبنان و سوریه و فلسطین نیز تسلط داشت. در سال ۱۴۵۳ (میلادی) این دولت از سپاهیان دولت عثمانی به فرماندهی سلطان محمد فاتح شکست خوردند و کنستانتینوپول تصرف شد و بدین ترتیب به عمر امپراتوری هزار ساله روم شرقی خاتمه داده شد. شهر کنستانتینوپول پس از تصرف توسط نیروهای عثمانی اسلامبول یعنی شهر اسلام خوانده شد.



منبع:لغت نامه دهخدا