پازارگاد (پاسارگاد)
كوروش بعد از اينكه پادشاه ايران شد مبادرت به ساختن اولين شهر نمونه كرد كه بعد شهرهاي ديگر ايران هم چنان در دوره سلطنت كوروش از روي آن شهر نمونه ساخته شد.
شهر نمونه ي مزبور كه اينك خرابه هايش نزديك قريه اي به اسم مشهد مرغاب در فارس است به اسم پازارگارد خوانده مي شد كه امروزه آن را پاسارگاد يا پازارگاد مي گويند.
خرابه هاي شهر پازارگاد امروزه دو كيلو متر و نيم طول و هفتصد متر و در بعضي نقاط هشتصد متر عرض دارد ;ولي اين خرابه ها بازمانده تمام شهر پازارگاد نيست بلكه فقط بازمانده كاخ سلطنتي مي باشدو شهر پازارگاد خيلي بيش از اين وسعت داشته است و تنها قسمت وسيع شهر به مناسبت اينكه با مصالح درجه يك و به خصوص سنگ ساخته نمي شد از بين رفته ;ولي خرابه هاي سلطنتي باقي مانده است.
از آن موقع تا روزي كه كوروش زنده بود چهل شهر را در ايران ساخت و اكثر شهرهاي بزرگ امروزي ايران از بناهاي كوروش است.
استرابون مي گويد:"وقتي ما وارد پاسارگاد (پازارگاد) شديم, دويست سال از ساختمان آن شهر از طرف كوروش گذشته بود;معهذا عمارات شهر طوري استحكام داشت كه پنداري بيش از چند سال از ساختمان آنها نگذشته است" و روايتي است كه بعضي از ساختمان هاي پازارگاد تا پايان دوره ي ساسانيان باقي بود.